ਚਿੱਟਾ ਮੋਤੀਆ

ਚਿੱਟਾ ਮੋਤੀਆ ਕੁਦਰਤੀ ਲੈਂਜ਼ ਦਾ ਧੁੰਦਲਾਪਨ ਹੈ । ਚਿੱਟਾ ਮੋਤੀਆ ਅੱਖ ਦੇ ਵਿਚ ਨਿਗਾਹ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਚਿੱਟਾ ਮੋਤੀਆ ਬਹੁਤ ਹੋਲੀ ਵੱਧਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋਨਾਂ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿੱਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਚਿੱਟੇ ਮੋਤੀਏ ਦੇ ਨਾਲ ਰੰਗਾਂ ਦਾ ਫੈਲਾਅ, ਧੁੰਦਲਾਪਨ, ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੇ ਆਲੇ- ਦੁਆਲੇ ਘੇਰੇ, ਜਿਆਦਾ ਤੇਜ਼ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਦੇਖਣਾ ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਵਿੱਚ ਦਿਕੱਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।ਚਿੱਟੇ ਮੋਤੀਏ ਨਾਲ ਡਰਾਈਵਿੰਗ, ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਚੇਹਰੇ ਪਛਾਨਣ ਵਿੱਚ ਦਿਕੱਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਚਿੱਟੇ ਮੋਤੀਏ ਦੇ ਡਿੱਗਣ ਦੇ ਜ਼ੋਖਿਮ (ਚਾਨਸ) ਵੱਧ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਮੋਤਿਆਪਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਧੇ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਧਾਂਪਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ 33% ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਨਿਗਾਹ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿੱਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਸੰਕੇਤ ਅਤੇ ਲੱਛਣ ਬਹੁਤ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਚਿੱਟੇ ਮੋਤੀਏ ਦੀ ਵੱਧਣ ਦੀ ਕਿਸਮ ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੱਕਾ ਹੋਇਆ, ਮੋਤੀਆ ਜਾਂ ਫੱਟਣ ਦੀ ਸਥਿੱਤੀ ਵਾਲੇ ਮੋਤੀਏ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰ ਘੱਟ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਜਿਹੜੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪੋਸਟੀਰੀਅਰ ਸਬਕੈਪਸੂਲਰ ਚਿੱਟਾ ਮੋਤੀਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਚਮਕ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਕੋਈ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ, ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ, ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕਰਵਾਉਣ ਕਾਰਨ ਵੀ ਚਿੱਟਾ ਮੋਤੀਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਕਿ ਨਿਗਾਹ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿੱਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਹੋਰ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਚਸ਼ਮੇ ਦੇ ਨੰਬਰ ਦਾ ਬਦਲਣਾ ਜਾਂ ਰੰਗਾਂ ਦਾ ਘੱਟ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣਾ ਲੈਂਜ਼ ਦੇ ਧੁੰਦਲੇਪਨ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਚਿੱਟਾ ਮੋਤੀਆ ਦੇ ਕਾਰਣ ਹਨ:- ਉਮਰ, ਸੱਟ ਲੱਗਣਾ, ਕਿਰਨਾਂ, ਐਕਸਰੇ, ਯੂ. ਵੀ ਲਾਈਟਸ ਜਾਂ ਜੈਨੇਟਿਕ ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਚਿੱਟਾ ਮੋਤੀਆ ਅਲੱਗ – ਅਲੱਗ ਕਿਸਮ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਾਅਦ ਦੇ ਉੱਪ ਕੈਪਸੂਲਾਰ ਮੋਤੀਆ (Subcapsular posterior cataract) ਪਰਮਾਣੂ ਸਕਲੇਰੋਸਿਸ ਮੋਤੀਆ, ਅੰਤਿਮ ਸਟੇਜ਼, ਪੋਸਟੀਰੀਅਰ ਮੋਤੀਆ ਆਦਿ। ਚਿੱਟੇ ਮੋਤੀਏ ਦਾ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਮਾਈਕਰੋ ਸਕੋਪ ਦੇ ਨਾਲ ਫੋਕੋ ਇਮਲਸੀਫ਼ੀਕੇਸਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚਿੱਟੇ ਮੋਤੀਏ ਦਾ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚਿੱਟੇ ਮੋਤੀਏ ਦਾ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪੜ੍ਹਾਅ ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵੀ ਲੈਂਜ਼ ਦੀ ਲੋੜ ਦੁਬਾਰਾ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਆਮ ਤੋਰ ਤੇ ਸਥਾਨਕ (ਲੋਕਲ) ਐਨਸਥੀਜਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿੱਕਸਥਿਤ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਫੇਕੋ ਇਮਲਸੀਫ਼ੀਕੇਸਨ ਦੁਆਰਾ ਮੋਤੀਏ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਅੱਖ ਤੇ ਪੱਟੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਰੀਜ਼ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਹੀ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੁਤਲੀ ਦਾ ਧੁੰਦਲਾਪਨ ਜਾਂ ਪਰਦੇ ਤੋਂ ਸੋਜ਼ ਹੋਣਾਂ ਆਮ ਹੈ। ਜੋ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੰਭੀਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਸਰਜਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੋਜ਼ਿਸ਼ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਸੋਜ਼ਿਸ਼ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਧੁੰਦਲਾਪਨ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ – ਨਾਲ ਸੋਜ਼ਿਸ਼ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਪਾਉਣ ਨਾਲ ਧੁੰਧਲੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਗੰਭੀਰ ਦਿੱਕਤਾਂ ਇੰਨਫੇਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪਰਦੇ ਦਾ ਉਖੜਨਾ ਇਨਾਂ ਦੋਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਪਰ ਇਹ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪੋਸਟ ਕੈਪਸੂਲਰ ਓਪਸੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਚਿੱਟੇ ਮੋਤੀਏ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਚਿੱਟੇ ਮੋਤੀਏ ਦਾ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਹੋਣ ਤੋਂ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਜਾਂ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਲੈਂਜ਼ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਜਾਲਾ ਜਿਹਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਿ ਝਿੱਲੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਚਿੱਟੇ ਮੋਤੀਏ ਦਾ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਫਲਤਾ

ਚਿੱਟਾ ਮੋਤੀਆ

ਚਿੱਟਾ ਮੋਤੀਆ ਕੁਦਰਤੀ ਲੈਂਜ਼ ਦਾ ਧੁੰਦਲਾਪਨ ਹੈ । ਚਿੱਟਾ ਮੋਤੀਆ ਅੱਖ ਦੇ ਵਿਚ ਨਿਗਾਹ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਚਿੱਟਾ ਮੋਤੀਆ ਬਹੁਤ ਹੋਲੀ ਵੱਧਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋਨਾਂ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿੱਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਚਿੱਟੇ ਮੋਤੀਏ ਦੇ ਨਾਲ ਰੰਗਾਂ ਦਾ ਫੈਲਾਅ, ਧੁੰਦਲਾਪਨ, ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੇ ਆਲੇ- ਦੁਆਲੇ ਘੇਰੇ, ਜਿਆਦਾ ਤੇਜ਼ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਦੇਖਣਾ ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਵਿੱਚ ਦਿਕੱਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।ਚਿੱਟੇ ਮੋਤੀਏ ਨਾਲ ਡਰਾਈਵਿੰਗ, ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਚੇਹਰੇ ਪਛਾਨਣ ਵਿੱਚ ਦਿਕੱਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਚਿੱਟੇ ਮੋਤੀਏ ਦੇ ਡਿੱਗਣ ਦੇ ਜ਼ੋਖਿਮ (ਚਾਨਸ) ਵੱਧ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਮੋਤਿਆਪਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਧੇ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਧਾਂਪਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ 33% ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਨਿਗਾਹ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿੱਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਸੰਕੇਤ ਅਤੇ ਲੱਛਣ ਬਹੁਤ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਚਿੱਟੇ ਮੋਤੀਏ ਦੀ ਵੱਧਣ ਦੀ ਕਿਸਮ ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੱਕਾ ਹੋਇਆ, ਮੋਤੀਆ ਜਾਂ ਫੱਟਣ ਦੀ ਸਥਿੱਤੀ ਵਾਲੇ ਮੋਤੀਏ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰ ਘੱਟ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਜਿਹੜੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪੋਸਟੀਰੀਅਰ ਸਬਕੈਪਸੂਲਰ ਚਿੱਟਾ ਮੋਤੀਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਚਮਕ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਕੋਈ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ, ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ, ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕਰਵਾਉਣ ਕਾਰਨ ਵੀ ਚਿੱਟਾ ਮੋਤੀਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਕਿ ਨਿਗਾਹ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿੱਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਹੋਰ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਚਸ਼ਮੇ ਦੇ ਨੰਬਰ ਦਾ ਬਦਲਣਾ ਜਾਂ ਰੰਗਾਂ ਦਾ ਘੱਟ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣਾ ਲੈਂਜ਼ ਦੇ ਧੁੰਦਲੇਪਨ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਚਿੱਟਾ ਮੋਤੀਆ ਦੇ ਕਾਰਣ ਹਨ:- ਉਮਰ, ਸੱਟ ਲੱਗਣਾ, ਕਿਰਨਾਂ, ਐਕਸਰੇ, ਯੂ. ਵੀ ਲਾਈਟਸ ਜਾਂ ਜੈਨੇਟਿਕ ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਚਿੱਟਾ ਮੋਤੀਆ ਅਲੱਗ – ਅਲੱਗ ਕਿਸਮ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਾਅਦ ਦੇ ਉੱਪ ਕੈਪਸੂਲਾਰ ਮੋਤੀਆ (Subcapsular posterior cataract) ਪਰਮਾਣੂ ਸਕਲੇਰੋਸਿਸ ਮੋਤੀਆ, ਅੰਤਿਮ ਸਟੇਜ਼, ਪੋਸਟੀਰੀਅਰ ਮੋਤੀਆ ਆਦਿ। ਚਿੱਟੇ ਮੋਤੀਏ ਦਾ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਮਾਈਕਰੋ ਸਕੋਪ ਦੇ ਨਾਲ ਫੋਕੋ ਇਮਲਸੀਫ਼ੀਕੇਸਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚਿੱਟੇ ਮੋਤੀਏ ਦਾ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚਿੱਟੇ ਮੋਤੀਏ ਦਾ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪੜ੍ਹਾਅ ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵੀ ਲੈਂਜ਼ ਦੀ ਲੋੜ ਦੁਬਾਰਾ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਆਮ ਤੋਰ ਤੇ ਸਥਾਨਕ (ਲੋਕਲ) ਐਨਸਥੀਜਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿੱਕਸਥਿਤ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਫੇਕੋ ਇਮਲਸੀਫ਼ੀਕੇਸਨ ਦੁਆਰਾ ਮੋਤੀਏ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਅੱਖ ਤੇ ਪੱਟੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਰੀਜ਼ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਹੀ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੁਤਲੀ ਦਾ ਧੁੰਦਲਾਪਨ ਜਾਂ ਪਰਦੇ ਤੋਂ ਸੋਜ਼ ਹੋਣਾਂ ਆਮ ਹੈ। ਜੋ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੰਭੀਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਸਰਜਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੋਜ਼ਿਸ਼ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਸੋਜ਼ਿਸ਼ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਧੁੰਦਲਾਪਨ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ – ਨਾਲ ਸੋਜ਼ਿਸ਼ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਪਾਉਣ ਨਾਲ ਧੁੰਧਲੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਗੰਭੀਰ ਦਿੱਕਤਾਂ ਇੰਨਫੇਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪਰਦੇ ਦਾ ਉਖੜਨਾ ਇਨਾਂ ਦੋਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਪਰ ਇਹ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪੋਸਟ ਕੈਪਸੂਲਰ ਓਪਸੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਚਿੱਟੇ ਮੋਤੀਏ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਚਿੱਟੇ ਮੋਤੀਏ ਦਾ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਹੋਣ ਤੋਂ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਜਾਂ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਲੈਂਜ਼ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਜਾਲਾ ਜਿਹਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਿ ਝਿੱਲੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਚਿੱਟੇ ਮੋਤੀਏ ਦਾ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਫਲਤਾ ਪੂਰਵਕ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਮ ਤੋਰ ਤੇ ਨਿਗਾਹ ਘੱਟ ਦਾ ਕਾਰਣ ਬਨਾਵਟੀ ਲੈਂਜ਼ ਦੇ ਆਲੇ – ਦੁਆਲੇ ਝਿੱਲੀ ਦੀ ਪਰਤ ਦੇ ਸੰਘਣੇ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਯੈਗ ਲੇਜ਼ਰ ਦੇ ਨਾਲ ਲੈਂਜ਼ ਦੇ ਉਪਰੋਂ ਝਿੱਲੀ ਨੂੰ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਗੋਲ ਚੱਕਰ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦਾ ਕੱਟ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਜਿਸ ਨਾਲ ਨਜ਼ਰ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਚਿੱਟੇ ਮੋਤੀਏ ਦੇ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਮੋਨੋਫੋਕਲ, ਮਲਟੀਫੋਕਲ, ਟਰਾਈਫੋਕਲ ਤੇ ਟੋਰਿਕ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।